η αλήθεια είναι ότι αν πας στην Αμερική το να γυρίσεις εδώ είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που μπορείς να κάνεις. είναι σα να πετάς τις σπουδές και τα λεφτά σου στα σκουπίδια.

Ναι,αλλά από την άλλη αφήνεις σπίτι,οικογένεια,πατρίδα,γίνεσαι ουσιαστικά μετανάστης που δεν είναι εύκολο γενικά.

Είναι πολυ δύσκολο να φύγεις και να πας Αμερική για μεταπτυχιακό κακά τα ψέματα. Σίγουρα θα ήθελα να κανω ενα μεταπτυχιακο στο ΜΙΤ αλλα δεν μπορω να αφήσω πίσω την οικογένεια μου, τους φίλους μου, την κοπέλα μου κ.τ.λ και να παω στην αλλη ακρη του Ατλαντικού. Δεν ειναι οτι εισαι καπου οπου με 1 ωρα δρομο βλεπεις τα αγαπημενα σου πρόσωπα καποια στιγμη που ισως τα εχεις ανάγκη.
Γενικά αυτος φανταζομαι οτι ειναι ο κύριος λογος που δεν φευγουμε πολλοι για Αμερικη.

ναι όντος είναι δύσκολο. προσωπικά το κλίμα της Βοστώνης δεν μου άρεσε (αν και είναι κοντά στο ευρωπαϊκό) και ούτε θα ήθελα να μείνω για πάντα στην Αμερική μακριά από φίλους και οικογένεια. ακόμα και για ένα χρόνο χωρίς παρέα από Ελλάδα είναι δύσκολο.

Ακριβώς!Άλλο να είσαι στην αγγλία που είναι 3-4 ώρες με το αεροπλάνο και άλλο πέρα από τον Ατλαντικό..

ναι!!!αυτό μου λέει και η μάνα μου δεν θέλει ούτε να διανοηθεί οτι θα πάω αμερική. ο μπαμπάς μου είναι πιο cool.αλλά εγώ θέλω Λος Άντζελες ενώ αυτός βοστώνη. τελικά σε καμιά Γαλλία θα καταλήξω.

Το παράπονο που εκφράζετε το ακούω δεύτερη φορά σήμερα. Σε μια διάλλεξη έγινε σήμερα το απόγευμα στο πανεπιστήμιο και στην οποία συζητήθηκε εκτενώς το θέμα των μεταπτυχιακών σπουδών στην Αμερική, ο καθηγητής Κυριάκος Ζυγουράκης απο το Rice University του Texas εξέφρασε και ο ίδιος αυτό τον προβληματισμό. Προσωπικά θα σας παραθέσω τους λόγους για τους οποίους τα αμερικανικά πανεπιστήμια βρίσκονται σε δεύτερη τουλάχιστον μοίρα, όσον αφορά τις μεταπτυχιακές σπουδές.

Είναι αδιαμφισβήτητο οτι τα αμερικάνικα πανεπιστήμια απο πλευράς ευκαιριών και υποδομών είναι τα καλύτερα στον κόσμο. Για τα ευρωπαικά δεδομένα (πόσο μάλλον για τα ελληνικά), τα κτήρια, τα εργαστήρια, το επίπεδο των campus κτλ. φαντάζουν τουλάχιστον απο άλλο γαλαξία. Είναι επίσης ευρέως γνωστό οτι αν είσαι αξιόλογος δεν πρόκεται να χαθείς, αντίθετα τα project που έχουν όραμα γνωρίζουν της ανάλογης ηθικής, υλικής και χρηματικής στήριξης και έτσι το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό.

Πάραυτα, υπάρχουν και αρκετά αρνητικά στοιχεία τα οποία συνοδεύουν τα εντυπωσιακά αυτά επιτεύγματα. Το σημαντικότερο για μενα είναι η "κουλτούρα" της άλλης πλευράς του Ατλαντικού, ο αμερικάνικος τρόπος ζωής. Το καθαρά υλιστικό πρότυπο της κοινωνίας μου δημιουργεί τουλάχιστον το συναίσθημα αποτροπιασμού. Ιδέες όπως "American Dream, Bigger is Better, τα πάντα έχουν μια τιμή" σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίζουν με το μοντέλο ζωής που έχω στο νου μου ως αποδεκτή ποιότητα ζωής. Δεν αμφιβάλλω οτι πολλοί άνθρωποι δεν ζούνε με αυτό το πρότυπο, παρόλα αυτά, η συντριπτική πλειοψηφία το κάνει.

Ένα ακόμα μείζον πρόβλημα είναι ο οικονομικός παράγοντας. Τα δίδακτρα των πανεπιστημίων είναι περίπου διπλάσια σε σχέση με αυτά των ευρωπαικών πανεπιστημίων και τα έξοδα διαβίωσης σαφώς υψηλότερα. Ένα κομμάτι τους μπορεί σίγουρα να εξοφληθεί με μια υποτροφία ή part time job εντός ή εκτός πανεπιστημίου, με την προυπόθεση οτι αυτό δεν θα διαταράξει την ομαλή ροή των σπουδών.

Στα αρνητικά για εμένα (για κάποιους άλλους θεωρείται θετικό) θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η προσπάθεια υπεραπλούστευσης επιστημονικών εννοιών στη διάρκεια διαλλέξεων. Δεν διαφωνώ οτι είναι χρήσιμο να έχει ο φοιτητής μια πλήρη και σαφή εποπτεία όσον αφορά το περιεχόμενο των σπουδών του, πάραυτα οι πανεπιστημιακές σπουδές σε καμία περίπτωση δεν είναι και δεν πρέπει να έχουν χροιά σχολικής εκπαίδευσης.

Τελευταίο αρνητικό που θα ήθελα να παραθέσω είναι η αντιμετώπιση "black box" που έχει ο αμερικανικός λαός όσον αφορά την επιστήμη. Θα παραθέσω αυτούσια μια φράση που χρησιμοποιώ συχνά, καυτηριάζοντας αυτή τη συμπεριφορά που συναντάται όλο και πιο συχνά πλεον και στην ευρωπαική ήπειρο:

Εγώ θέλω μπιφτέκι!!! Δεν με νοιάζει πως θα το φτιάξεις, δεν με νοιάζει τι υλικά θα έχει μέσα. Εγώ στο τέλος θέλω να έχω στο πιάτο μου μπιφτέκι!!!

Συγκεφαλαιώνοντας, προσωπικά αν το πανεπιστήμιο οργάνωνε "career fairs" (όπως γίνεται στον πολιτισμένο κόσμο ) και προέκυπτε μια εξαιρετική πρόταση για σπουδές στην άλλη μερια του Ατλαντικού, κατα πάσα πιθανότητα θα την αποδεχόμουν*. Για μένα θα ήταν μια πρόκληση να διευρύνω ακόμα περισσότερο τους ορίζοντες μου και φυσικά μια μοναδική εμπειρία όσον αφορά την προσέγγυση του "πώς πρέπει να γίνεται η έρευνα στα πανεπιστήμια". Υπο αυτές τις συνθήκες ναι θα μπορούσα να ζήσω παράλληλα με τον αμερικάνικο τρόπο ζωής, η αγάπη μου για το κλασσικό και την ευρωπαική "κουλτούρα" και τέχνη, όμως, θα με ανάγκαζαν να αποχωρήσω τάχιστα μετά τις σπουδές μου και να επιστρέψω στην Ευρώπη...

*Στην περίπτωση πάντως όπου θα προέκυπταν δύο ισοδύναμες προτάσεις, μια απο Ευρώπη και μια απο Αμερική, σίγουρα θα επέλεγα να συνεχίσω τις σπουδές μου στον Ευρωπαικό χώρο.

Εμπεριστατωμένα στατιστικά στοιχεία δεν έχω, αλλά από τα 11 παιδιά από τη χρονιά μου (μπήκαμε το 1989 ή το 1990) που ξέρω ότι ήρθαν Αμερική από ΕΜΠ και ΑΠΘ, οι οκτώ είναι πίσω στην Ελλάδα με πολύ καλές δουλειές. Όλοι αποφασισαν τελικά αν θα γυρίσουν βάσει προσωπικών επιλογών, μα υποθέτω πως όλοι θα έλεγαν οτι άξιζε η εμπειρία των τεσσάρων-πέντε χρόνων διδακτορικού και των δύο-τριών χρόνων δουλειάς στην Αμερικική.

Όπως και να έχει, αν ενδιαφέρεστε για μεταπτυχιακές σπουδές, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.

Γιάννης (yiannis@umn.edu)