Σωτήρη Πέτρουλα
Σωτήρη Πέτρουλα
σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε…»
(στίχοι, μουσική και πρώτη εκτέλεση Μίκης Θεοδωράκης)

Ιούλης του΄65. Μια ακόμη πτυχή της διαχρονικής πολιτικής ανωμαλίας που συνοδεύει αυτό το κράτος από γεννησιμιού του, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το παλάτι πραξικοπηματικά (…πως το΄ παθε;) έχει αναγκάσει σε παραίτηση την κυβέρνηση της Ενωσης Κέντρου, μια κυβέρνηση με κοντά 53% (52,7 και 171 έδρες) , επειδή ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, λαοπρόβλητος τότε ως «γέρος της Δημοκρατίας», διεκδικούσε να αναλάβει και το υπουργείο Αμυνας.
Η επιμονή Παπανδρέου πήγαζε από την ανησυχία του για τον ανακτορικό ρόλο που έπαιζε ο Υπουργός Αμυνας Π. Γαρουφαλιάς (ναι, αυτός του μεταπολιτευτικού συνθήματος «Δώσε το λαό στη χούντα»). Ο πρωθυπουργός ζήτησε την αντικατάστασή του, αλλά παρεμποδίστηκε από τον Κωνσταντίνο, ο οποίος δεν υπέγραφε το αντίστοιχο Βασιλικό Διάταγμα. Αρχισε τότε ένα σήριαλ ανταλλαγής επιστολών πρωθυπουργού και παλατιού για να διαπιστωθεί τελικά ότι η κυβέρνηση τελούσε υπό βασιλική κηδεμονία. Ο Γ. Παπανδρέου δεν αποδέχεται τον εξευτελισμό και την παραβίαση της λαϊκής θέλησης και στις 15 Ιουλίου παραιτείται. 

Λαική οργή και αγανάκτηση συγκλονίζει τη χώρα. Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με την αστυνομία του –αστυνομικού - κράτους ήταν καθημερινές. Στα πανεπιστήμια δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμα το βολικό πανεπιστημιακό άσυλο, που έγινε η χαρά του κάθε μπάχαλου. Βασίλευε -κυριολεκτικώς- κλίμα τρομοκρατίας με τα πρωτοπαλίκαρα της ΕΚΟΦ (λέγε με Μιλτιάδη Εβερτ) και το σπουδαστικό της Ασφάλειας.
Τελικά μετά από δυο αποτυχημένες προσπάθειες οι αποστάτες κατάφεραν να πάρουν από την Βουλή Ψήφο εμπιστοσύνης, τον Σεπτέμβρη. Ο τότε βασιλιάς, και νυν …σκέτος Κωνσταντίνος χωρίς επίθετο, επέβαλε την κυβέρνηση των αποστατών (Μητσοτάκης, μην ξεχνιόμαστε, και βέβαια Νόβας, αυτός ο μέτριος ποιητής, στον οποίο, πάντως, κακώς αποδόθηκαν οι στίχοι: «Κι ήταν τα στήθια σου/άσπρα σαν τα γάλατα/και μού 'λεγες/γαργάλατα» , μεαποτέλεσμα να μείνει στην πολιτική ιστορία με το προσωνύμιο « ο Γαργάλατας»).


Όλο αυτό το διάστημα της αυλικής συνταγματικής εκτροπής, η λαϊκή αγανάκτηση και το αίτημα για δημοκρατία αντήχησε στους καυτούς- από δημοκρατικό πάθος - δρόμους της πρωτεύουσας νύχτα και μέρα, δημιουργώντας το ιστορικό κίνημα των 70 ημερών . Τις διαδηλώσεις που συγκλόνιζαν την Αθήνα σφράγισαν τα συνθήματα «114», «Κάτω οι αυλόδουλοι», «Δημοκρατία», «Παπανδρέου», «Προδότες», «Μητσοτάκη κάθαρμα», «αποσταCΙΑ», «Κάτω η χούντα», «Δεν σε θέλει ο λαός, πάρ' τη μάνα σου και μπρος». κ.ά. Το κίνημα εξέφρασαν οι γελοιογραφίες της εποχής , ειδικά με το «γαργάλατα» του Νόβα, που αποτέλεσε και πηγή έμπνευσης και γέλιου στις επιθεωρήσεις της εποχής. ..

Εκεί ήταν και η Αριστερά, ένα μεγάλο τμήμα της, με τη νεολαία Λαμπράκη πρωτοπόρο - μια νεολαία και μια Αριστερά που δεν ομφαλοσκοπούσαν απαξιώνοντας την «αστική δημοκρατία» και ευαγγελιζόμενες την ημέρα της Μεγάλης επανάστασης. Συμμετείχαν ενεργά για την προάσπιση της αυτής της Δημοκρατίας από τους παραθεσμικούς καταλύτες της. Εξ ού και τα συνθήματα, που συμπλήρωναν τα προαναφερθέντα, «Εξω οι Αμερικανοί», «Κάτω η μοναρχία», κ.α. (σ.σ. Η ηγεσία της ΕΔΑ δεν έβλεπε άλλη διέξοδο για το λαό από την αναφανδόν υποστήριξη της «Ένωσης Κέντρου». Πολιτευόταν με ρεαλισμό, γιαυτό και ο λαός την είχες ανταμείψει και την είχε αναδείξει ως αξιωματική αντιπολίτευση, 7χρονια πριν...)

Ηταν 21 Ιούλη, που η ΕΦΕΕ κάλεσε τους φοιτητές σε συγκέντρωση στα Προπύλαια με κεντρικά συνθήματα «Να φύγει η αυλόδουλη κυβέρνηση» «Την κυβέρνηση εκλέγει ο λαός και όχι το παλάτι και οι αμερικανοί» κ.α.
Στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρ. Λαδά, η αστυνομία κατόπιν διαταγών του υπουργού δημόσιας τάξης, ναυάρχου Τούμπα, επιτίθεται στους συγκεντρωμένους. Ο 23χρονος αγωνιστής φοιτητής της ΑΣΟΕΕ, Σωτήρης Πέτρουλας πέφτει νεκρός, ενώ τραυματίζονται εκατοντάδες και συλλαμβάνονται 258 άτομα στην πλειοψηφία τους νεολαίοι, ανάμεσά τους και 28 μαθητές. Η επίθεση της αστυνομίας και οι ξυλοδαρμοί συνεχίζονται επί ώρες κατά τη διάρκεια των οποίων νέοι ξυλοκοπούνται άγρια ακόμα και μέσα στο σταθμό Α΄ βοηθειών. Μαρτυρίες της εποχής αναφέρουν ότι έγινε αδιανόητη προσπάθεια της αστυνομίας ο Πέτρουλας να ταφεί μυστικά. Η προσπάθεια απέτυχε. Η κηδεία του στις 23 Ιούλη, μετατρέπεται σε ένα τεράστιο λαϊκό κύμα οργής και πόνου, από μια ανθρωποθάλασσα που ακολούθησε την πένθιμη πομπή από το σπίτι της οικογένειας στον Κολωνό, ως το Α’ Νεκροταφείο.